Martkonderzoek

Welke producten zijn er beschikbaar, wat is populair en wat is onzin? Dit is een kort marktonderzoek naar slaap- en bioritme gerelateerde producten.

Sleep trackers

Alle sleep trackers die te koop zijn meten de beweging van de gebruiker. Aan de hand van hoe veel hij beweegt wordt met een algoritme bepaald hoe diep iemand slaapt. Eerder in gesprek 1 met dr. M. Gordijn heb ik het gehad over waarom slaapfase metingen aan de hand van beweging slechts een indicatie is.

App trackers

De populairste app lijkt Sleepcycle te zijn, ik gebruik deze app al jaren. Er zijn meer populaire apps, maar uiteindelijk doen ze allemaal hetzelfde.

Deze apps gebruiken de accelerometer (of microfoon) om te bepalen hoe veel iemand beweegt en het geeft een mooie grafiek als je wakker wordt. Daarnaast gebruiken ze die informatie om je langzamer en liever wakker te maken dan een gewone wekker zou doen.

Pols trackers

Degene die een smartwatch of fitness tracker hebben zoals ik (zie: Bioritme meten met Fitbit) kunnen dit apparaat ook 's nachts dragen, waarna het de accelerometer gebruikt—wederom—om te meten hoe veel je beweegt.

Eigenlijk doet het precies hetzelfde als een app op je telefoon, maar dan om je pols. Hierdoor is het een stuk betrouwbaarder, ook Dr. Gordijn vindt dit een prima manier om het slaap-waak ritme te meten.

Mat trackers

Een mat tracker is, zoals de naam doet vermoeden een grote sensor waar je op gaat liggen. Deze sensor kan ook weer je beweging meten en sommige producten beloven zelfs het meten van je hartslag en ademhalingsfrequentie.

Licht therapie

Licht therapie (of SAD) lampen worden steeds populairder. Deze zeer felle lampen die bewust de melatonine productie van de gebruiker onderdrukken worden steeds populairder. Het idee is dat je een half uur lang op een bepaalde tijd voor de lamp gaat zitten. Dit is een bewezen behandelmethode voor Seasonal Affective Disorder (SAD) beter bekend als winterdepressie.

Je moet wel oppassen met deze lampen, omdat ze je bioritme goed in was kunnen schoppen als je ze op de verkeerde tijden gebruikt.

Deze lampen zijn veelvuldig verkrijgbaar van veel verschillende merken, van heel duur en mooi tot best wel goedkoop en alleen functioneel.

Wake-up light

Ondertussen een klassiek product van Philips die de gebruiker wakker maakt met licht en geluid. Ook hier zijn heel veel varianten te vinden van veel merken, ondertussen ook in combinatie met sleep trackers.

Ik heb wel het gevoel dat de wake-up light langzaam aan het uitsterven is sinds de komst van smart-lights. Deze hebben dezelfde functies, maar kunnen ook als gewone lampen worden gebruikt.

De vijand is blauw

En dan heb ik het niet over de Smurfen.

Er is een groeiende groep mensen die zich zorgen maakt om het effect van blauw licht. Een deel van die mensen lijkt zich bezig te houden met productontwikkeling bij sommige bedrijven.

Zo ben ik lampen tegengekomen die "Blue free LED" technologie gebruiken. De Helia Dynamic White BR30 claimen gewoon wit licht te kunnen produceren, maar de kleurtemperatuur waardes komen niet overeen met mijn schaal.

Ook ben ik lampen tegengekomen die meer in lijn liggen met de kennis uit de chronobiologie en het lijkt alsof ze weten waar ze over praten bij Svet. Het lijkt zelfs zo kwalitatief dat ik dit waarschijnlijk als template ga gebruiken voor mijn prototypes.

De kunst van onzin

In mijn onderzoek ben ik een aantal oplichters tegengekomen. Het meest stuitende voorbeeld is de Zeez Sleep Pebble.

The Zeez imitates the brain activity of a good sleeper through relaxation and four cycles of deep sleep, gently calming your mind and reinforcing natural brain patterns, coaxing you out of bad sleep patterns into good ones.

It is very low power and really gentle – in fact it won’t work if you have other devices switched on – even a clock radio puts out a powerful wave that will prevent this from working. So switch off all devices, switch it on, and put it under your pillow. Sleep sorted!

Het is dus een apparaat dat alleen werkt als je alle andere electronica uit je slaapkamer verbant, het maakt tenslotte gebruik van een zwak elektromagnetisch veld om je hersenen tot rust te brengen. En de resultaten zijn indrukwekkend:

We have tested the Zeez Sleep Pebble for more than three years. Hundreds of people have now used the Zeez Sleep Pebble. Around 80% of our users report significant improvements to their sleep and or their daytime energy.

Wow, dat is een flinke verbetering, maar ze geven zelf ook toe dat het niet echt een kwalitatief onderzoek is:

We would love more independent testing. If you are an researcher interested in using the device, please get in touch.

Ergens anders op een van de websites zeggen ze dat ze al meer dan een jaar bezig zijn met een klein dubbelblind onderzoek. De eerste resultaten verwachten ze eind 2016, maar zijn nergens te vinden op de website.

Dit klinkt allemaal een beetje verdacht, maar de nail in the coffin is te vinden in een van de gebruikers reviews. In dit YouTube filmpje houdt een vrouw een Pebble vast terwijl ze verteld dat het geweldig is. Daarbij speelt ze met het apparaat, waardoor je—voor het eerst—alle kanten kunt zien. Er is nergens een laadpoort te vinden en dat is gek voor een apparaat met een "small milliampere battery" (bonus: Batterijen worden gemeten in milliampere-uur of in Watt-uur, mijn telefoon heeft er bijvoorbeeld een van 1810mAh). Als een apparaat een batterij heeft dan moet het op te laden zijn.

Ik zou er bijna vergeten bij te vermelden hoe veel dit stukje placebo plastic kost: Met slechts €373.75 is dit echt een koopje.

En andere oplichters?

Ik kwam een apparaat tegen waarvan de maker claimt dat het je hartslag en ademhaling frequentie kan meten. Dit is op zichzelf technisch mogelijk met de juiste sensoren, maar niet met dit apparaat. Het gaat namelijk om een platte ronde schijf van ongeveer een centimeter dik dat je onder je matras legt.

Conclusie

• Het meten van je slaap is erg populair aan het worden, alleen er wordt bijna nooit iets met de data gedaan. Het meten van de slaap is gebaseerd op beweging van de gebruiker en wordt steeds beter en geavanceerder.
• Men wordt langzaam bewust van het potentieel schadelijke effect van onze verlichting en zoekt naar alternatieven, maar kan deze nog niet echt goed vinden. Een goed ontworpen systeem dat simpel is in gebruik kan inspelen op deze behoefte van de gebruiker. Informeren kan die behoefte opwekken.
• Mensen zijn erg positief over SAD lampen, maar hier is een reëel risico aan verbonden.
• Mensen die slecht slapen zijn minder alert en er zijn zat mensen die het niet erg vinden om daar misbruik van te maken. Ik ben best wel veel verdraaide cijfers, leugens en oplichters tegengekomen, maar daar staat tegenover dat er ook veel goed werk wordt gedaan. Het is soms echter lastig om de rotte appels er uit te pikken.